Có phải ly hôn khi chưa đăng ký kết hôn?

Nhiều trường hợp nam nữ sống chung với nhau mà không đăng ký kết hôn, vậy khi họ muốn chấm dứt cuộc sống chung này để tìm hạnh phúc mới cho bản thân thì có cần làm thủ tục ly hôn không? Pháp luật quy định thế nào về trường hợp này?

Trường hợp của khách hàng như sau: Cháu tên là Linh năm nay 20 tuổi hiện đang là sinh viên, cháu còn một em gái 15 tuổi đang học lớp 9. Bố mẹ cháu là nông dân, lấy nhau năm 1995 nhưng đến nay (2016) vẫn không có giấy đăng ký kết hôn, tài sản hiện có đều do bố mẹ cháu cùng làm ra nhưng mẹ cháu là người làm nhiều hơn cả.

Bây giờ mẹ cháu muốn ly hôn do bố cháu sống quá khắt khe về mọi mặt, luật sư cho cháu hỏi khi ly hôn tài sản sẽ được chia như thế nào, bố cháu hay mẹ cháu ai bị thiệt khi cháu và em đều muốn sống cùng mẹ? Quyền nuôi con sẽ bị ảnh hưởng như thế nào? Về mặt pháp lý bố mẹ cháu không phải là vợ chồng thì sẽ tác động như thế nào đến việc ly hôn này ạ? Xin chân thành cảm ơn.

Luật sư Thuận An tư vấn cho bạn như sau:

Theo Luật hôn nhân và gia đình thì:

“Điều 16. Giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn

1. Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định của Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

2. Việc giải quyết quan hệ tài sản phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con; công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập.”

=> Như vậy, đối với vấn đề nuôi con thì vẫn tuân theo nguyên tắc điều 81 Luật hôn nhân gia đình 2014 theo đó:

“1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”

Do đó, khi bố mẹ bạn ly hôn mà bạn năm này đã 20 tuổi còn em gái bạn đã 15 tuổi thì phải xem xét nguyện vọng của hai bạn muốn được ở với hai sau khi bố mẹ bạn ly hôn.

Về vấn đề tài sản:

Tài sản được giải quyết theo nguyên tắc tài sản riêng của ai thì vẫn thuộc quyền sở hữu của người đó; tài sản chung được chia theo thỏa thuận của các bên; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết, có tính đến công sức đóng góp của mỗi bên; ưu tiên bảo vệ quyền lợi chính đáng của phụ nữ và con.

Thùy Dung